Historia damskiego biustonosza – kto wymyślił stanik i jak ewoluował na przestrzeni wieków?

Historia stanika - jak wygląd damskiego biustonosza zmienił oblicze mody?

Obecnie różne modele biustonoszy traktowane są przede wszystkim jako element garderoby. Uczciwie trzeba jednak przyznać, że na przestrzeni dziejów stał się on również symbolem kobiecości oraz czegoś, co można nazwać kulturową rewolucją. Historia biustonosza pokazuje, że czasem niewielkie wydawałoby się detale, mogą doprowadzić do poważnych zmian w społeczeństwie.

Mówiąc wprost - biustonosz towarzyszy kobietom już od stuleci, ewoluując od opresyjnych gorsetów, aż po sportowe bralety.

Starożytna historia biustonoszy. Czym był pierwowzór damskiego biustonosza?

Okazuje się, że już w czasach starożytnych np. Greczynki lub Rzymianki nosiły coś na wzór dzisiejszych staników. Miały one postać pasów lub opasek z tkanin, które w starożytnej Grecji nosiły nazwę "mastodeton", a w starożytnej Grecji "strophium". Te proste kawałki materiału były wiązane wokół torsu i służyły przede wszystkim do podtrzymywania piersi. Czy takie rozwiązanie się sprawdzało? W praktyce miało ono raczej znaczenie funkcjonalne niż estetyczne.

Gorsety - od nich rozpoczyna się współczesna historia biustonosza

Gorset jest nieprzypadkowo uważany za protoplastę kobiecej garderoby. Noszono go od XVI wieku, aż do początku XX wieku. Gorset był sztywny i ciasny, dlatego nie należał on do lubianych elementów damskiej garderoby. Jego podstawowym zadaniem było modelowanie talii i podnoszenie biustu. I choć gorset jako taki świetnie wywiązywał się z tej roli, to jednak jego długotrwałe noszenie przekładało się na szereg powikłań zdrowotnych, takich jak deformacje żeber oraz ucisk narządów wewnętrznych. Wraz z upływem czasu gorset stracił na popularności. Jego "upadek" był często utożsamiany ze wzrostem roli kobiet w życiu zawodowym i społecznym (emancypacja).

Pierwszy biustonosz - rola Mary Phelps Jacob w kształtowaniu damskiej bielizny

Wynalazczynią współczesnego stanika jest Mary Phelps Jacob, która jednocześnie znana jest jako amerykańska społeczniczka. To ona w 1914 roku zaprojektowała i opatentowała tzw. „backless brassiere”, który był niczym innym, jak połączeniem dwóch chusteczek, które były wiązane na plecach za pomocą lekkiej tasiemki. Podobne wynalazki pojawiały się też w Europie. To właśnie na Starym Kontynencie tworzyła słynna, francuska projektantka - Herminie Cadolle, która już znacznie wcześniej, bo w XIX wieku, po raz pierwszy podzieliła tradycyjny gorset na dwie części - górną i dolną.

Od talii osy, aż po nowoczesny biustonosz sportowy - jak ewoluowały nowoczesne biustonosze?

• • Biustonosz w latach 1910 - 1930. To właśnie wtedy stanik zastępuje gorset, a kobiety - niechętne sztywności - coraz częściej zaczynają zwracać się ku funkcjonalności i wygodzie noszenia. Na wzrost popularności biustonoszy wpłynęły również... realia geopolityczne. W trakcie I wojny światowej wiele kobiet brało aktywny udział w służbach pomocniczych, co wymusiło na nich korzystanie z wygodnych modeli wyposażonych w ramiączka, zapięcia i miseczki.


• • Biustonosz w latach 1940 - 1960. W tym okresie dużą popularnością cieszyły się szpiczaste, a zarazem mocno usztywnione biustonosze. Nosiły one nazwę tzw. bullet bras. Ich charakterystyczny kształt sprawił, że stały się one ważnym elementem podkreślającym kobiecą sylwetkę.


• • Biustonosz w latach 1970 - 1990. W tym okresie po raz pierwszy pojawiły się na rynku biustonosze, które znacznie poprawiły komfort kobiet. Porzucono dawną sztywność na rzecz miękkości, elegancji i funkcjonalności. Co więcej, wzrost popularności ruchów feministycznych sprawia, że w sprzedaży pojawiają się pierwsze staniki sportowe, które nie posiadają fiszbin.


• • Biustonosz przełomu wieków. W roku 2000 i w kolejnych latach do głosu dochodzili projektanci, dla których priorytetem były różne nowinki techniczne. W ten sposób narodziły się m.in.: push-upy, staniki bezszwowe, samonośne, koronkowe i wiele innych modeli. W efekcie stanik miał służyć przede wszystkim kobietom, a nie związanym z nim stereotypom.


• • Biustonosz w latach teraźniejszych. Dziś stanik uważany jest za narzędzie stylizacji (np. z dodatkiem ozdobnych ramiączek),element komfortu (staniki sportowe lub bez fiszbin) oraz formę wyrażenia siebie, czego przykładem mogą być modele typu „visible lingerie”. W ostatnich latach pojawiły się też nowe technologie produkcji staników (np. z wykorzystaniem techniki 3D).

Kto wymyślił biustonosz i dlaczego to zrobił - podsumowanie

Biustonosz to więcej niż kawałek materiału – to element historii kobiet. W starożytności miał on formę pasów związanych na plecach. Dziś jest elementem mody i kobiecej tożsamości. Obecnie staniki kojarzone są przede wszystkim z komfortem i kobiecą niezależnością. W ten sposób stanik stał się integralną częścią feministycznego światopoglądu.